إِنَّا أَنزَلْنَاهُ فِي لَيْلَةِ الْقَدْرِ ﴿1﴾  وَمَا أَدْرَاكَ مَا لَيْلَةُ الْقَدْرِ ﴿2﴾ لَيْلَةُ الْقَدْرِ خَيْرٌ مِّنْ أَلْفِ شَهْرٍ [قدر:1-3]
ما آن [= قرآن‌] را در شب قدر نازل کردیم!  و تو چه می‌دانی شب قدر چیست؟ شب قدر بهتر از هزار ماه است!

دهه‌ی آخر ماه رمضان که به آن دهه رهایی از آتش جهنم نیز گفته می‌شود مصادف است با شب‌های قدر. هیچ وقت سال برابر ده شب آخر رمضان دارای فضیلت نیست. این ده شب دارای فضیلت و برکتی است که قلم‌ها و زبان‌ها از وصف آن عاجز و قاصر اند. بدلیلی شب قدر دارای فضیلت زیاد است که عبادت در آن برابر با 83 سال است. پس کسی که به اهمیت این شب‌ها پی ببرد، از جمله زیان‌کارترین مردمان خواهد بود که این شب‌ها را بدون طاعت و عبادت، و شب زنده‌داری و تلاوت قرآن، و توبه و استغفار سپری کند. چون هر عمل نیک در این شب‌ها، چندین برابر معامله می‌گردد.
در این‌صورت، هر کِی شب قدر را دریافت و عفو الله سبحانه و تعالی شامل حالش گردید، به تحقیق دروازه جنت را برایش باز نموده است. جنتی که در آن نعمت‌هایی وجود دارد که هیچ گوشی نشنیده، هیچ چشمی ندیده و به هیچ ذهنی کیفیت نعمت‌های آن خطور ننموده است.
در سوره سجده آیتی جالبی است که مؤمنان را به یک نعمت بسیار متعجب کننده در جنت بشارت می‌دهد.

فَلا تَعْلَمُ نَفْسٌ مآ اُخِفَي لَهُم مِن قَرَّةِ اَعْيُنٍ جَزاءً بِما كانوا يَعْلَمُون [سجده: 22]
هیچ کس نمی‌داند چه پاداش‌های مهمّی که مایه روشنی چشم‌هاست برای آنها نهفته شده، این پاداش کارهائی است که انجام می‌دادند!

در این آیت اصطلاح «مِنْ قَرَّةِ اَعْيُنٍ» از آن چشم روشنی‌ها استفاده گردیده است که بسیار جالب می‌باشد. در میان مردم عام یک اصطلاح بسیار معروف است که وقتی انسان از چیزی بسیار خوشش بیاید، مثل این است که چشمش روشن می‌شود. یا اگر از اقارب یا دوست نزدیکش در مسافرت باشد و وقتی از سفر برگردد مردم برایش می‌گویند چشمت روشن. در واقع، چشم روشنی اصطلاحی است که در زبان فارسی و عربی استفاده می‌شود و در قرآن نعمت‌هایی جنت را نیز چشم روشنی نامیده است. یعنی نعمت‌هایی را که الله سبحانه و تعالی در جنت برای انسان وعده داده و وی را به آن می‌رساند موجب چشم روشنی انسان جنتی می‌گردد.
در کنار نعمت‌هایی که در جنت وجود دارد، الله سبحانه و تعالی بعضی از نعمت‌هایی خاصی را نیز به بندگانش می‌بخشد که آن نعمت‌ها تعجب (Surprise) آن‌ها را بر می‌انگیزد. قرآن می‌گوید که هیچ انسانی نمی‌تواند آن چشم روشنی‌هایی ـ نعمت‌هایی متعجب کننده ـ را که الله سبحانه و تعالی برای مؤمنان قرار داده درک کند. برای فهم این حالت خوب است مثالی بزنیم تا موضوع بهتر درک گردد.
تصور کنید!
طفلی در بطن مادرش قرار دارد، این طفل چه چیزی را می‌تواند ببیند!
دنیای طفل در رحم مادرش، یک دنیای محدود و تنگ و تاریک است. اگر کسی تلاش کند که برای طفل توضیح دهد که وی در راستای قدم گذاشتن به دنیای دیگری است: دنیایِ بزرگ و وسیع دارای طبیعت لذت بخش از درختان زیبا گرفته تا گل‌های رنگارنگ و عطرآگین وگونه‌های حیوانی قشنگ وسبزه زارهای پهناور و کوه‌های برافراشته، دنیای که در آن ماهی‌های طلایی در دریاچه‌های آبی شنا می‌کنند، دنیای که در آن صدای شرشر آب، صدای جیک جیک گنجشگ‌ها و پرواز پروانه‌ها و پرنده‌ها انسان را به حیرت فرومی‌برد؛ در این حالت، طفل چگونه می‌تواند چنین حالاتی را درک کند و در ذهنش این‌ها را تصور و مجسم گرداند، حالانکه هیچ تجربه‌اش را ندارد و در واقعیت احساسش نمی‌کند.
همین‌طور اگر ما تلاش کنیم که رنگ‌های طلایی، نقره‌یی، ارغوانی و آبی را برایش شرح دهیم و یا از سرسبزی و زیبایی کوه و دشت و دمن تا دریا و غروب و خورشید و بسیاری از چیزهای دیگر برایش بگوییم، آیا این گفتن‌ها و تشریح کردن‌ها می‌تواند برای وی معنی‌دار و با مفهوم باشد. برای یک طفلی که هنوز به دنیا قدم نگذاشته و در رحم مادرش قرار دارد، ما نمی‌توانیم منظره‌های زیبا، بوهای شگفت‌انگیز و صداهای دل انگیز موجود در زمین را توضیح و تشریح کنیم.
انتقال یک طفل از یک دنیای به شدّت محدود (رحم مادر) به یک دنیای بزرگ، تجربه مشابه انتقالِ است که انسان قدم به دنیای بعدی (آخرت) می‌گذارد و از محدودیت‌های موجود زمینی پا به جنتی می‌گذارد که پهنای آن برابر به آسمان‌ها و زمین است  و برای انسان‌های باتقوا تزئین گردیده.
البته این حالت برای ما نیز غیر ممکن است که ماهیت و گستردگی این مسأله را درک کنیم که الله سبحانه و تعالی چه نعمت‌هایی را برای ما در جنت آماده ساخته، همان‌گونه طفلی که هنوز در بطن مادر قرار دارد، غیرممکن است که بداند که در دنیا چه نعمت‌هایی در بیرون از بطن مادر در انتظار وی را می‌کشد.
پس چه خوب است که ارزش این شب‌هایی پُر فضیلت و پُر میمنت را درک کنیم و در غفلت نگزرانیم، بلکه بهره‌ای از آن ببریم و توشه‌ی برای فردای آخرت مان بیاندوزیم و با انجام اعمال نیک [ نماز بسیار خواندن، تلاوت قرآن نمودن، شب زنده داری، توبه و استغفار، صدقه دادن، دعا نمودن و ...] ثواب هزار ماه عبادت را کسب کنیم و به فضل الله سبحانه و تعالی خویشتن را به نعمت‌هایی جنت نزدیک‌تر سازیم.